Ayasofya Camii’nde Türkçe Kur'an Kerim, Tekbir ve Kamet

Ezan'ın Türkce'ye çevrilmesinde Atatürk bizzat çalışmıştı.(1)Kadir gecesine denk gelen 3 Şubat 1932 tarihinde  Ayasofya'da önce mevlit sonra da Türkçe Kur'an okundu.Ayasofya Camii'nde, Türkçe Kur'an'ın yanı sıra bir ilke daha imza atıldı ve ilk Türkçe tekbir okundu. (2)

Bu program Atatürk'ün emriyle radyodan da canlı olarak yayınlandı ve kendisi de programı radyodan dinledi. 

Ertesi gün Cumhuriyet gazetesinde, Türkçeleştirmenin halk tarafından hüsn-ü kabul' gördüğü ve büyük bir coşkuyla bunu uyguladığı vurgulanıyordu: 

"Dün gece Ayasofya Camii'nde toplanan elli bine yakın kadın, erkek, Türk Müslümanlar, on üç asırdan beri ilk defa olarak Tanrılarına kendi lisanları ile ibadet ettiler. Kalplerinden, vicdanlarından kopan en samimi, en sıcak muhabbet ve an'aneleriyle Tanrılarından mağfiret dilediler. Ulu Tanrı'nm ulu adını, semalar titreten vecd ve huşu ile dolu olarak tekbir ederken her ağızdan çıkan tek ses vardı. Bu ses Türk dünyasının Tanrısına kendi bilgisi ile taptığını anlatıyordu. Teravih biter bitmez caminin içinde emsali görülmemiş bir uğultu başladı. Bu, ne bir nehir uğultusuna, ne bir gök gürlemesine, ne de başka bir şeye benzemiyordu. Herkes ellerini semaya kaldırmış dua ediyordu. Bu uğultu bir kaç dakika devam etti. Müteakiben 30 güzel sesli hafız hep bir ağızdan tekbir almaya başladılar: 

Tanrı uludur, Tanrı uludur
Tanrıdan başka Tanrı yoktur
Tanrı uludur, Tanrı uludur
 Hamd ona mahsustur."(3)(haşa)

Bayramdan sonra Ankara'da Cami-i'lerde Türkce Kur-an'ı Kerim okunması için hazırlık yapılmaya başlandı.Yarın ilk Türkce Ezan ve Yasin Süresi Ulu Cami-i'de Mühendis Refi bey tarafından okunacaktır.(4)

kaynak:
(1)Cumhuriyet (08.02.1949)

(2)Akşam(4.2.1932).

(3)Cumhuriyet (4.2.1932). Ayrıca bkz. Osman Nuri Ergin, Türk Maarif Tarihi, Cilt: 5, İstanbul,1977, s. 1958.

(4)Akşam 3 Şubat 1932