Hamidiye Etfal Hastanesi için hiçbir fedakarlıktançekinmeyen II. Abdülhamid, 1902 yılında Afyon’da çıkmakta olan Karahisar-ı SahipMadensuyunun imtiyazını hastaneye ihsanetmişti.
I. Dünya Savaşı’ndan sonra bu defa Afyonkarahisar il özel idaresine verildi. 1924’ten itibaren özel kişilerce kiralanıp çalıştırıldı.
Atatürk’ün emirleriyle 17 Ekim 1926 tarihinde imtiyaz hakkı Kızılay’averildi. Günümüzde “Kızılay Madensuyu”adıyla satılmaktadır.
Hastanenin gelişmesi için hiçbir fedakarlıktançekinmeyen II. Abdülhamid, 1902 yılındaAfyon’da çıkmakta olan Karahisar-ı SahipMadensuyunun imtiyazını hastaneye ihsanetmişti.
Bu madensuyunu incelemek amacıyla Afyon’a gönderilen Bakteriyolog Ömer Fuat Bey’in 25 Kasım 1902 günü kaynaktan aldığı 120 şişe su hastane kimyageri Dr. Ali RızaBey tarafından analiz edilmişti. Dr. Ali Rıza Bey 2 Ocak 1903 tarihli raporunda; bu suyun mide, barsak, karaciğer, böbrek ve mesane hastalıklarıyla deri hastalıklarına ve göğüs hastalıklarına şifalı etkilerde bulunabileceğini bildirmişti.
Analiz detaylarını; Taşpınar Yerel Tarih ve Kültür Dergisi Aralık 2012 Sayı 9 Sayfa 4 Hasan Özpunar kalemi ile kamsamlı olarak inleleyebilirsiniz.
http://dokuman.afyon.bel.tr/yayinlar/taspinar9.sayi/web/taspinar9.html
http://www.afyon.bel.tr/upload/tr/dosya/dokumanyonetimi/266/06092013172150-1.pdf
Bu rapordan sonra madensuyu ile, Hamidiye Etfal Hastanesi ile Yıldız ve Gümüşsuyu Hastanelerinde hastalar üzerinde klinik deneyler yapılmış ve bu hastanelerin sağlık kurullarıyla yararlı olduğu onaylanmıştı. Bu raporlarla analiz sonuçlarını gören Padişah, madensuyunun idaresini, damga-pul-rıhtımgümrük vergilerinden muaf tutulmasını ve Anadolu Şimendiferiyle ücretsiz naklini emretmişti.
İbrahim Paşa’nın memba koruma binaları ve depo yapımı hakkındaki önerilerini dikkate alan Nafıa Nezareti, Kimyager Ali Rıza Bey, Nafıa Nezareti mühendislerinden Tevfik Bey ile saray mimarlarından Frans Niebermann’ı Afyon’a göndermişti. Padişah bu komisyonun verdiği 18 Temmuz 1903 tarihli rapor ile ekli plan ve projelerin yerine getirilmesini emredince bu kez hastane hekimlerinin çoğunlukta olduğu bir “Madensuları Komisyonu” kurulmuştu
Bu arada mühendislerden oluşan bir heyet de memba ve yöresinin jeolojik durumunu tetkik etmişti. İstanbul’daki hastanelerde madensuyunun klinik deneyleri devam ederken Paris ve Bonn’a gönderilen örneklerin analiz raporlarında Karahisar madensuyunun Avrupa ülkelerindeki madensularından daha üstün ve sağlığa yararlı olduğu bildirilmişti.170 Hastanede yatan hastalara da gerektiğinde Karahisar Madensuyu dağıtılırdı.
171 Padişahın isteği üzerine Anadolu Osmanlı Demiryolu Şirketi, memba suyunun kaynağı olan Afyonkarahisar Kazlıgöl’de bulunacak olan iki memura ücretsiz gidip gelmeleri için paso vermiş, madensuyu sandıklarını Kazlıgöl’den Haydarpaşa’ya nakletmeyi ve şişelerin iadesini de ücretsiz olarak yapmayı kabul etmişti (1903).
“Hamidiye Etfal Hastane-i Âlisi’nin Karahisar-ı Sahip Madensuyu” başlıklı ilanlarda, bu madensuyunun; mide hazımsızlıklarına, böbrek kumlarına, karaciğer ve göğüs nezlelerine, cilt ve mesane hastalıklarına, müzmin romatizma ve nikrise şifalı etkisi olduğu ve İstanbul’daki bütün eczanelerde satıldığı belirtiliyordu.
Hastanenin katıldığı Tourcoing Sergisinde(Fransa) Afyonkarahisar madensuyu birincilik mükâfatını kazanmıştı (1906). Madensuyunun imtiyazı, II. Meşrutiyet’tensonra hastanenin idaresi ile birlikte 14 Ekim 1909 (1 Teşrinievvel 1325) tarihinde Müessesat-ı Sıhhiye-i Hayriye Müdüriyeti’ne geçti. Bir süre bu müessese tarafından idare edildi. İlânlarda, “Kâffe-i menâfi ve hasılatı Müessesât-ı Hayriye-i Sıhhıye’ye ait Karahisar Madensuyu” ifadesi ile tanıtılıyordu.
İstanbul’da bütün ecza depolarıyla eczanelerde, tanınmış bakkaliye mağazalarında ve köprü üzerindeki satış şubesinde bulunuyordu.174 Meclis-iVükelâ’nın 10 Ekim 1912 tarihinde aldığı karar uyarınca madensuyunun imtiyazı yeniden Şişli Etfal Hastahanesi’ne geçti.1 I. Dünya Savaşı’ndan sonra bu defa Afyonkarahisar il özel idaresine verildi. 1924’ten itibaren özel kişilerce kiralanıp çalıştırıldı. Atatürk’ün emirleriyle 17 Ekim 1926 tarihinde imtiyaz hakkı Kızılay’averildi. Günümüzde “Kızılay Madensuyu”adıyla satılmaktadır.
Atatürk’ün emirleriyle 17 Ekim 1926 tarihinde imtiyaz hakkı Kızılay’averildi. Günümüzde “Kızılay Madensuyu”adıyla satılmaktadır.
1935 yılına ait bir reklam
Karahisar Madensuyu (Kızılay); Tarihi, Döneme ait fotoğraflar,gazete haberleri hakkında kapsamlı bilgi için Taşpınar Yerel Tarih ve Kültür Dergisi Aralık 2012 Sayı 9 Osmanlı’dan Bugüne Karahisar Maden Suyu Sayfa 4 Hasan Özpunar kalemi ile kamsamlı olarak inleleyebilirsiniz.
http://dokuman.afyon.bel.tr/yayinlar/taspinar9.sayi/web/taspinar9.html
http://www.afyon.bel.tr/upload/tr/dosya/dokumanyonetimi/266/06092013172150-1.pdf
http://www.afyon.bel.tr/upload/tr/dosya/dokumanyonetimi/266/06092013172150-1.pdf
Post A Comment:
0 comments: