Teşkilâtı esasiye kanununun bazı maddelerini muaddil olacağına dair kanun

1924 tarihinde Teşkîlât-ı Esâsiye Kânûnu[1] içerisinde yer alan 2 inci,16 ıncı,26 ıncı ve 38 inci maddelerin değiştirilireceğine dair 10.04.1928 tarihinde Teşkilâtı esasiye kanununun bazı maddelerini muaddil olacağına dair 1222 nolu kanun kabul edilir.[2]

10.04.1928 tarihinde kabul edilen 1222 nolu karar ile;20.04.1340(1924) tarihli 491 nolu Teşkîlât-ı Esâsiye Kânûnu içerisinde madde 2 de yer alan ''Türkiye Devletinin dîni, Dîn-i İslâmdır'' hükmü kaldırılır.

Değiştirilen maddeler:

1924 tarihli kanun:

MADDE 2.- Türkiye Devletinin dîni, Dîn-i İslâmdır; resmî dili Türkçe’dir, makarrı Ankara şehridir.

1928 tarihli değiştirilen kanun:

MADDE 2.- Türkiye Devleti’nin resmî dili Türkçe’dir; makarrı Ankara şehridir.

1924 tarihli kanun:

MADDE 16.- Meb’ûslar Meclise iltihak ettiklerinde şu şekilde tahlif olunurlar:

(Vatan ve Milletin saâdet ve selâmetine ve Milletin bilâkaydüşart hâkimiyetine mugâyir bir gâye takib etmeyeceğime ve Cumhûriyet esaslarına sadakatten ayrılmayacağıma “vallahi”).

1928 tarihli değiştirilen kanun:

MADDE 16.- Meb’ûslar Meclis’e iltihâk ettiklerinde şu şekilde tahlif olunurlar:

“Vatan ve milletin saâdet ve selâmetine ve milletin bilâkaydüşart hâkimiyetine mugâyir ve gâye tâkib etmeyeceğime ve Cumhûriyet esaslarına sadâkatten ayrılmayacağıma nâmûsum üzerine söz veririm.”

1924 tarihli kanun:

MADDE 26.- Büyük Millet Meclisi ahkâm-ı şer’iyyenin tenfîzi, kavâninin vaz’ı, tâdîli, tefsiri, fesih ve ilgası, Devletlerle mukâvele, muâhede ve sulh akdi, harp ilânı, muvâzene-i umûmîye-i mâliye ve Devletin umûm hesâb-ı katî kanûnlarının tetkik ve tasdiki, meskukat darbı inhisar ve mali taahhüdü mutâzâmmın mukavelat ve imtiyâzâtın tasdik ve feshi, umûmî ve hususî af ilânı, cezaların tahfif veya tahvili, tahkikat ve mücâzât-ı kanûniyenin tecili, mahkemelerden sadır olup kuvvetler ayrılığı teorisi’iyyet kesbetmiş olan idam hükümlerinin infâzı gibi, vezâifi bizzât kendi ifâ eder.

1928 tarihli değiştirilen kanun:

MADDE 26.- Büyük Millet Meclisi, kavâninin vaz’ı, tâdîli, tefsîri, fesih ve ilgâsı devletlerle mukâvele, muâhede ve sulh akdi, harp ilânı, muvâzene-i umûmîye-i maliye ve devletin umûm hesâb-ı kat’i kanûnlarının tetkik ve tasdîki, meskûkât darbı, inhisâr ve mâlî taahhüdü mutâzâmmın mukâvelât ve imtiyâzâtın tasdiki ve feshi, umûmî ve husûsî af ilânı, cezâların tahfif ve tahvîli, tahkikat ve mücâzât-ı kanûniyenin te’cili mahkemelerden sâdır olup kat’iyyet kesbetmiş olan idâm hükümlerinin infâzı gibi vezâifi bizzât kendi ifâ eder.

1924 tarihli kanun:

MADDE 38.- Reisicumhûr intihabı akabinde ve Meclis huzurunda şu sûretle yemin eder:

(Reisicumhûr sıfatiyle Cumhûriyet’in kanûnlarına ve hâkimiyet-i millîyye esâslarına riâyet ve bunların müdâfaa, Türk milletinin saâdetine sâdıkâne ve bütün kuvvetimle sarf-ı mesâû, Türk Devleti’ne teveccüh edecek her tehlikeyi kemâl-i şiddetle men, Türkiye’nin şân ve şerefini vikâye ve ilâya ve deruhde ettiğim vazîfenin icâbâtına hasr-ı nefs etmekten ayrılmayacağıma “Vallahi”)

1928 tarihli değiştirilen kanun:

MADDE 38.- Reisicumhûr, intihabı akabinde ve Meclis huzûrunda şu sûretle yemin eder:

“Reisicumhûr sıfatiyle Cumhûriyet’in kanûnlarına ve hâkimiyet-i millîyye esâslarına riâyet ve bunların müdâfaa, Türk milletinin saâdetine sâdıkâne ve bütün kuvvetimle sarf-ı mesâû, Türk Devleti’ne teveccüh edecek her tehlikeyi kemâl-i şiddetle men, Türkiye’nin şân ve şerefini vikâye ve ilâya ve deruhde ettiğim vazîfenin icâbâtına hasr-ı nefs etmekten ayrılmayacağıma nâmûsum üzerine söz veririm.”[3]