Ermeni Olayları Kronolojisi

                    ERMENİ OLAYLARI KRONOLOJİSİ
                                    [1018-1922]   -  [1922-1998]

1018	Selçuklu Türkleri, Çağrı Beğ kumandasında Anadolu'ya akınlar tertip etmeye başladı.
1021	Van'da Ardzruni soyundan Ermeni prensi Senekerim, Türk fetihlerinden rahatsızlık duyarak ülkesini Bizans'a devretti.
1064	Sultan Alparslan, Ani şehrini, Bizanslıların biri Gürcü diğeri Ermeni asılli iki valisinden aldı.
1461	Fatih Sultan Mehmed, Bursa'daki Ermeni Piskoposu Hovakim'i (Ovakim) İstanbul'a getirterek kendisine Patrik ünvanını verdi ve Ermenilere birçok haklar tanıdı.
1664	Abro Çelebi adında bir Ermeni, Köprülü Fazıl Paşa'nın bezirganbaşısı oldu.
1790	İlk resmi Ermeni Okulu, Amira Miricanyan ve Şnork Mığırdıç tarafindan Kumkapı Fıçıcı sokakta kuruldu.
1824	Patrik Karabet, Ermenice gramer okutan Kumkapı Okulu'nu patrikhanenin himayesine aldı.
1824	(l0 Temmuz) Patrik Karabet, Anadolu'daki Ermeni cemiyetlerine gönderdiği talimatla, Ermeni okullarının sayısını çoğaltılmasını emretti.
1823	Artin Bezciyan adlı Ermeni, Kumkapı'da Bezciyan Okulu'nu kurdu.
1838	(13 Eylül) Üsküdar'da Cemeran Okulu inşa edildi.
1848	(14 Nisan) Ermeni edebiyatının önemli simalarından Haçadur Apovyan, Çarlık yönetimince Sibirya'ya sürüldü. Apovyan'dan bir daha haber alınamadı.
1853	(22 Ekim) Ermeni Maarif Komisyonu kuruldu.
1876	Meclise ilk defa Ermeni milletvekilleri katıldı.
1877	Osmanlı-Rus Savaşları (93 harbi)
1877	(7 Aralık) Ermeni Milli Meclisi, Ermeni halkının askere yazılarak savaşa katılma kararını aldı.
1878	(13 Nisan) İstanbul Ermeni Patriği Nerses, İngiltere Dışişleri Bakanı Salisbury'ye gönderdiği muhtırada, Türklerle beraber yaşayamayacaklarını bildirdi.
1878	(13 Temmuz) Berlin Anlaşması imzalandı. Bu anlaşmaya, Osmanlı Ermenileriyle ilgili 61. madde eklendi.
1878	(3 Ağustos) İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Salisbury, İstanbul Büyükelçisi Layard'a gönderdiği talimatta, Osmanlı Hükümeti'nin Doğu'da reformlara başlaması gerektiğini bildirdi
1889	(21 Mayıs) İttihat ve Terakki Cemiyeti kuruldu.
1890	(20 Haziran) Erzurum İsyanı
1890	(Temmuz) Kumkapı Nümayişi
1892-1893	Merzifon, Kayseri, Yozgat isyanları
1890	Birinci Sason İsyanı
1895	(30 Eylül) Babıâli olayı
1895	Kasım ayında, Ermenilerin Maraş'ta isyan teşebbüsü
1896	30 Ekim İstanbul'da Ermeni eylemi (ilk patırtı)
1896	(1 Haziran) Van isyanı
1896	(26 Ağustos) Banka Olayı
1902	Ermeni dilcilerden H.Acaryan, “Ermeni Diline Türk Dilinin Tesiri ve Ermenilerin Türkçeden Aldıkları Sözler” adında bir eser yazdı.
1904	İkinci Sason isyanı
1905	(21 Temmuz) Yıldız Camii'nde, Osmanlı Padişahı 2. Abdülhamid’e suikast teşebbüsü.
1908	Ermenilerin Jamanak adlı gazetesi yayın hayatına başladı.
1908	(17 Aralık) İttihat ve Terakki Cemiyeti, 2. Meşrutiyet’in ilanından sonra İttihat ve Terakki Fırkası adını aldı.
1908	İkinci meclis açıldı ve Ermeni komitecilerden bazıları millet meclisine girdi
1909	(13 Nisan) 31 Mart Vak'ası
1909	(14 Nisan) Adana'da Ermeni isyanı
1915	(3 Mayıs) Van'da Ermeni katliamı
1915	(24 Nisan) Osmanlı devleti aleyhinde faaliyette bulunan Ermeni komiteleri kapatıldı. Bu komitelerin idarecilerinden 235 anarşist tutuklandı.
1915	(14 Mayıs) Tehcir Kanunu çıkarıldı ve isyancı Ermeniler çeşitli yerlerde iskan edildi.
1918	(1 Şubat) Ermeni komitacı Arşak, Bayburt'ta katliam yaptı.
1918	(10 Şubat) Sultan II. Abdülhamit vefat etti.
1918	(14 Nisan) Doğubayezit, Rus işgali ve Ermeni mezaliminden kurtuldu.
1918	(15 Nisan) Karaköse (Ağrı), Rus işgalinden ve Ermeni mezaliminden kurtuldu.
1918	(25 Nisan) Ermeni komitacılar, Kars'ın doğusundaki Subatan köyünde 750 müslümanı şehit etti.
1918	(1 Mayıs) Ermeni komitacılar, Kars'ta, aralarında çocukların da bulunduğu 60 müslümanı katletti.
1919	(20 Kasım) Osmanlı bürokrasisinde üst düzeyde görev yapan Boğos Nubaryan ve Şerif Paşa, Ermerini-Kürt bağımsızlık belgesini imzaladılar.
1920	(12 Ocak) 450 kişilik Ermeni süvari birliği, Antep'in Arapdar köyünde müslümanlara işkence yaptı.
1920	(1 Nisan) Antep'te, Fransız ve Ermenilere karşı müdafaa cemiyeti kuruldu.
1921	(15 Mart) Talat Paşa, Berlin'de Ermeniler tarafından öldürüldü.
1921	(6 Aralık) Sait Halim Paşa'yı Ermeniler Roma'da katletti
1922	(22 Temmuz) Cemal Paşa, Tiflis'te Ermeniler tarafından öldürüldü.